Geri

Nekira (Belirsiz İsim) ve Marife (Belirli İsim)

Arapçada isimler, belirginlik derecelerine göre Nekira (belirsiz isim) ve Marife (belirli isim) olarak iki ana kategoriye ayrılır. Bu ayrım, bir ismin ifade ettiği şeyin genel mi yoksa belirli bir varlık mı olduğunu anlamamıza yardımcı olur.

1. Nekira (النكرة)

Tanımı:

  • Nekira, belirli olmayan, herhangi bir varlığı ifade eden isimdir.
  • Bu isimler genellikle genel bir anlam taşır ve dinleyiciye/okuyucuya hangi varlıktan bahsedildiğini net bir şekilde söylemez.

Özellikleri:

  1. Belirsizdir, yani “herhangi bir” anlamı taşır.
  2. “El” takısı (التعريف) almaz.
  3. Tekil, çift, veya çoğul hâlde olabilir.
  4. Belirgin hâle gelmesi için cümlede ek bilgiler (örneğin, izafet veya sıfat tamlaması) gerekebilir.

Örnekler:

  • كِتَابٌ (bir kitap)
  • رَجُلٌ (bir adam)
  • بَيْتٌ (bir ev)
  • قَلَمٌ (bir kalem)

Cümlede Kullanımı:

  • رأيتُ رَجُلًا في السوق.
    (Pazarda bir adam gördüm.)
  • اشتريتُ كِتَابًا جديدًا.
    (Yeni bir kitap satın aldım.)

2. Marife (المعرفة)

Tanımı:

  • Marife, belirli bir varlığı ifade eden isimdir.
  • Dinleyici veya okuyucu, bu isimle kastedilen şeyin hangi varlık olduğunu açıkça bilir.

Özellikleri:

  1. Belirginlik taşır ve “belirli” bir varlığı ifade eder.
  2. Cümledeki bağlama göre net bir anlam verir.
  3. Çeşitli yollarla oluşturulabilir (örneğin, “el” takısı eklenerek, zamir olarak, özel isim kullanılarak vb.).

Marife Türleri (أنواع المعرفة)

Marife, yedi farklı şekilde karşımıza çıkar:

  1. “El” Takılı İsim (المعرف بـ “أل”)
    • Belirgin hâle gelmesi için ismin başına “el” takısı eklenir.
    • Örnek:
      • الكِتَابُ (o kitap, belirli kitap)
      • القَلَمُ (o kalem)
  2. Özel İsim (العَلَم)
    • Kişi, yer veya şey isimleri belirli bir varlığı ifade eder.
    • Örnek:
      • محمد (Muhammed)
      • مكة (Mekke)
      • إسطنبول (İstanbul)
  3. Zamirler (الضمائر)
    • Zamirler her zaman belirli anlam taşır.
    • Örnek:
      • أنا (ben), أنتَ (sen), هو (o).
  4. İzafetle Belirli Olan İsim (المضاف إلى معرفة)
    • Nekira bir isim, belirli bir isme izafe edildiğinde marife olur.
    • Örnek:
      • كتابُ الطالبِ (öğrencinin kitabı)
      • بيتُ المعلمِ (öğretmenin evi)
  5. Sıfat Tamlamaları (الموصوف مع صفته)
    • Belirli bir ismin sıfatı da belirli olur.
    • Örnek:
      • الرجلُ الطويلُ (uzun adam)
  6. Çağrılma (المُنادَى)
    • Birisine hitap edildiğinde isim belirli kabul edilir.
    • Örnek:
      • يا رجلُ (Ey adam!)
  7. Bağlaçlarla Belirli Hâle Gelen (المعرف بالصلة)
    • İsme bağlanan sıfat cümleleri ile belirginleşir.
    • Örnek:
      • الذي جاء (gelen kişi).

Nekira ve Marife Arasındaki Farklar

Nekira (Belirsiz İsim)Marife (Belirli İsim)
Genel bir varlıktan bahseder.Belirli bir varlığı ifade eder.
“El” takısı almaz.“El” takısı alabilir.
Çoğunlukla belirsizdir.Her zaman belirgindir.
Örnek: كتاب، رجل، بيت.Örnek: الكتاب، محمد، أنا.

Nekira’dan Marife’ye Dönüşüm

Nekira olan bir isim, şu yöntemlerle belirli hâle getirilebilir:

  1. “El” Takısı Ekleyerek:
    • كِتَابٌ → الكِتَابُ
    • بَيْتٌ → البَيْتُ
  2. İzafet Yaparak:
    • كتابٌ → كتابُ الطالبِ
    • قلمٌ → قلمُ المعلمِ
  3. Özel İsim Kullanarak:
    • كِتَابٌ → كتابُ اللهِ (Allah’ın Kitabı).

Sonuç

Arapçada nekira ve marife ayrımı, cümlenin anlamını belirlemede önemli bir yere sahiptir. Nekira genel ve belirsiz bir anlam ifade ederken, marife belirli bir varlığa işaret eder ve anlamı netleştirir. Bu ayrımı öğrenmek, Arapçada akıcı ve doğru konuşmanın temel taşlarından biridir.

ALIŞTIRMALAR