Geri

Arapçada Sıfat Tamlaması (Sıfat-Mevsûf)

Sıfat Tamlaması (Sıfat-Mevsûf), Arapçada bir ismin (mevsûf) niteliğini veya durumunu açıklayan bir sıfatla (sıfa) birlikte kullanılmasıdır. Türkçedeki “güzel ev”, “çalışkan öğrenci” gibi sıfat tamlamalarının karşılığıdır.

1. Sıfat Tamlamasının Yapısı

Sıfat tamlaması, mevsûf (nitelendirilen isim) ve sıfa (onu niteleyen sıfat) olmak üzere iki ana unsurdan oluşur.

Sıfat ve Mevsûf Arasındaki Uyumluluk

Sıfat, mevsûfa şu özelliklerde uyumlu olmalıdır:

  1. Cinsiyet (Eril/Dişil):
    • Mevsûf eril ise sıfat da eril olur.
    • Mevsûf dişil ise sıfat da dişil olur.
    Örnekler:
    • كِتَابٌ جَدِيدٌ (Yeni bir kitap → Eril)
    • سَيَّارَةٌ جَدِيدَةٌ (Yeni bir araba → Dişil)
  2. Tekillik, İkilik, Çoğulluk:
    • Mevsûf tekil ise sıfat da tekil olur.
    • Mevsûf ikil veya çoğul ise sıfat da aynı şekilde olur.
    Örnekler:
    • رَجُلَانِ طَوِيلَانِ (Uzun boylu iki adam → İkil)
    • نِسَاءٌ جَمِيلَاتٌ (Güzel kadınlar → Çoğul)
  3. Belirli/Belirsiz Olma:
    • Mevsûf belirli ise sıfat da belirli olur (ال alır).
    • Mevsûf belirsiz ise sıfat da belirsiz olur (ال almaz).
    Örnekler:
    • الكِتَابُ الجَدِيدُ (Yeni kitap → Belirli)
    • كِتَابٌ جَدِيدٌ (Yeni bir kitap → Belirsiz)
  4. İrab (Durum):
    • Mevsûfun harekesi ne ise sıfatınki de aynı olur (merfu, mansub, mecrur).
    Örnekler:
    • رَجُلٌ صَالِحٌ (İyi bir adam → Merfu)
    • رَأَيْتُ رَجُلًا صَالِحًا (İyi bir adam gördüm → Mansub)
    • بِرَجُلٍ صَالِحٍ (İyi bir adam ile → Mecrur)

2. Sıfat Tamlamasının Türleri

a. Niteleme Sıfatı (Sıfa Naitiye)

Bir varlığın fiziksel veya manevi özelliklerini ifade eder.

  • كِتَابٌ كَبِيرٌ → Büyük kitap
  • طِفْلٌ سَعِيدٌ → Mutlu çocuk

b. Belirtme Sıfatı (Sıfa Ta’yîniye)

Varlığı diğerlerinden ayıran özelliği belirtir.

  • الكِتَابُ الجَدِيدُ → Yeni kitap
  • الطِّفْلُ السَّعِيدُ → Mutlu çocuk

3. Örnek Cümleler

  1. الطِّفْلُ الصَّغِيرُ فِي الحَدِيقَةِ.
    (Küçük çocuk bahçede.)
  2. قَرَأْتُ كِتَابًا مُفِيدًا.
    (Faydalı bir kitap okudum.)
  3. جَلَسَ الرَّجُلَانِ الطَّوِيلَانِ فِي الغُرْفَةِ.
    (Uzun boylu iki adam odada oturdu.)
  4. السَّيَّارَاتُ السَّرِيعَةُ تَسِيرُ فِي الطَّرِيقِ.
    (Hızlı arabalar yolda gidiyor.)
  5. لَدَيَّ قَلَمٌ جَدِيدٌ.
    (Yeni bir kalemim var.)

ALIŞTIRMALAR